Bolalar nega yolg‘on gapirishadi?

Yolg‘onlar – bu bola hayotidagi biron bir muammoning alomatidir. Bu muammolar ahloqiy emas, balki bolaning psixologik muammolar hisoblanadi.
Har qanday yoshda yolg‘on gapirishning asosiy sabablaridan biri qo‘rquvdir. Bola jazolanishi mumkinligidan qo‘rqib yolg‘on gapirada. Ko‘pincha ota-onalar o‘ta qattiq qo‘l bo‘lishadi. Keyin bola o‘zini himoya qilish uchun yolg‘on gapirishga majbur bo‘ladi. Bunday yolg‘on sizni xavotirga solishi kerak, chunki siz va bola o‘rtasida ishonch yo‘qoladi, u sizdan qo‘rqadi.
Bolalarni aldash ko‘p sonli taqiqlardan kelib chiqishi mumkin. Agar kattalar doimo “Yo‘q” deb aytishsa, unda taqiq va cheklovlarning ko‘pligidan bola hiyla-nayrangga o‘tadi. Shunday qilib, ozgina aldash u orzu qilgan narsaga erishish yo‘liga aylanadi, unga boshqa yo‘l bilan erishish mumkin emas yoki bu yo‘l hali aniq emas deb o‘ylaydi.
✔️Yana bir eng katta sabablardan biri – bu mehr va maqtovga erishish istagi. Bola ota-onalarning rag‘batiga erishish uchun mavjud bo‘lmagan muvaffaqiyatlar, aldashlar, sodir bo‘lmagan hodisalar bilan maqtana boshlaydi.
✔️Do‘stingizni himoya qilish uchun ham bolalar yolg‘on gapirishlari mumkin.
✔️Qastdan kattalarni jahlini chiqarish uchun ham yolg‘ondan foydalanishadi.
✔️Bunda kattalar unga nisbatan ko‘p nohaqlik qilgan bo‘ladi.
✔️Oila a’zolarinimg yolg‘ondan ko‘p foydalanishi sababli bola bu holatni tabiiy jarayon deb qabul qiladi.

Bolani yolg‘on gapirayotganligi anglatuvchi belgilari:
✔️Biror narsa aytish yoki savolga javob berishda bola qo‘llarini og‘zini yopayotganday lablariga olib keladi.
✔️Yolg‘on gapirayotgan bola sizni ko‘zingizga qaramaslikka harakat qiladi.
✔️Ko‘pincha suhbat paytida extiyojsiz yo‘taladi.
✔️Siz bergan savolni qayta so‘raydi va takrorlaydi.
✔️Bilmasdan, beixtiyor burunga tegadi.
Agar bola yolg‘on gapirsa, nima qilish kerak?
Agar to‘satdan bola sizni aldayotganligini sezsangiz, darhol baqirmang, bolani urmang, bosiqlik bilan saviollar berib, boladan haqiqatni “chiqarib oling”. Bolaning yolg‘oniga tajovuzkor munosabat uning yolg‘on gapirishdan va jazodan qutulish uchun qochib ketish istagini yanada kuchaytiradi. O‘zingizni ishonganmagandek tutib, bu so‘zlar shubhali ekanligini sekin ayting. Bunday hollarda, baland ohanglarsiz xotirjam va oqilona suhbatdan yaxshiroq narsa yo‘q. Bolaga uning aldamchi ekanligini ochib berib, boshdan kechirgan his-tuyg‘ularingiz haqida aytib berinh. Bola sizning g‘azabingiz haqida sizdan eshitishi kerak, chin dildan xafa bo‘lganingizni ko‘rsating. Ota-onaning yolg‘onga bo‘lgan munosabatini bola aniq bilishi kerak. Qanday bo‘lmasin, bola ota-onalarga yolg‘on gapirishning hojati yo‘qligini bilishi kerak. Bolaning sizga ochiqchasiga gapirishiga nima to‘sqinlik qilayotgani haqida o‘ylab ko‘ring, nima uchun u ba’zi xaqiqatlarni yashirmoqda. Farzandingizga bilan yolg‘on gapirishga hojat yo‘qligini to‘g‘ri tushuntirib, yaqin do‘stdek bo‘lishga harakat qiling.
Ko‘pincha, bolalarga jiddiy xatolarga qaramasdan, siz ularni so‘zsiz sevishingizni ko‘rsatang, hayotda hamma katta va kichik xatolarga yo‘l qo‘yadi va buning hech qanday yomon joyi yo‘q.
Agar siz bolani rostgo‘y va halol bo‘lishga o‘rgatmoqchi bo‘lsangiz, unda siz faqat xursand bo‘ladigan narsani emas, balki undan ba’zan achchiq haqiqatni ham tinglashga tayyor bo‘lishingiz kerak.

Va albatta to‘g‘riso‘zlikda unga o‘rnak bo‘lishingiz lozim.